تاریخچه عزاداری برای امام حسین(علیه السلام)

عزاداری برای سوگ جان سوز امام حسین(علیه السلام) و شهیدان کربلا نیز از زمان حضرت آدم(علیه السلام) و در میان پیامبران و اولیاء خدا همواره بوده است، در این باره نمونه ها بسیار است، در اینجا چند نمونه ذکر می شود:

1-نقل نموده اند:

 آدم(علیه السلام) به ساق عرش نگاه کرد، نام پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) را در آن دید، جبرئیل آن نام ها را به او تلقین نمود و گفت بگو: «یا حمیدُ بحق محمدٍ، یا عالی بحق علی، یا فاطر بحق فاطمه، یا محسن بحق الحسن و الحسین و منک الحسین» آدم(علیه السلام) این نام ها را به زبان آورد، همین که نام حسین(علیه السلام) بر زبانش آمد، اشک هایش جاری شد و قلبش فرو ریخت، از جبرئیل پرسید:

علّت چیست که وقتی نام پنجمی بر زبانم جاری شود، قلبم شکسته شده و اشک هایم روان می گردد؟

جبرئیل گفت: این شخص دچار مصیبتی می شود که همه ی مصیبت ها در مقایسه با آن کوچک است، آدم پرسید آن مصیبت چیست؟

جبرئیل گفت: او را تشنه و تنها و غریب می کشند، شدت تشنگی او باعث می شود که بین آسمان و زمین را مانند دود می نگرد و آسمان را نمی بیند، اب طلب می طلبد کسی جواب او را جز با زبان شمشیرها و شربت مرگ نمی دهد در حالی که فریاد می زند: «وا عطشاه! وا قلّه ناصراه! آه از شدت عطش و کمی یار و یاور»

سر او را مانند سر گوسفند ذبح کنند، و دشمنانش اموال و وسائل زندگیش را غارت می نمایند، سرهای او و یارانش را بر سر نیزه ها در شهرها و را ها می گردانند، در حالی که زنانشان همراه آن سرها هستند، در علم خداوند یکتا چنین گذشته است، در این هنگام آدم(علیه السلام) و جبرئیل مانند زن بچه مرده گریه و زاری کردند.[1]

2- مرحوم راوندی در خرایج از تاریخ محمد النجار، به سندش از انس و از پیامبر(صلی الله علیه و آله) ماجرای کشتی حضرت نوح(علیه السلام) نقل می کند تا اینجا که فرمود:

در آخر کار پنج میخ باقی ماند و نوح(علیه السلام) به دستور خداوند،آن ها را در پیشاپیش کشتی نصب کرد…وقتی که به میخ پنجم رسید، آن را نصب کرد، سپس بر روی آن چکش زد، نوری از آن بالا گرفت و آثار خون از آن دیده شد،جبرئیل گفت: این خون است آنگاه ماجرای شهادت جان سوز امام حسین(علیه السلام) را برای نوح شرح داد، در این هنگام نوح(با جبرئیل) قاتل حسین(علیه السلام) و ظلم کننده به او را لعنت کرد.[2]

3-در ماجرای فرمان خدا به ابراهیم(علیه السلام) در مورد قربانی کردن اسماعیل(علیه السلام) پس از تسلیم ابراهیم در برابر امر خداوند، سرانجام خداوند گوسفندی را برای ابراهیم(علیه السلام) فرستاد تا آن را به جای اسماعیل(علیه السلام) قربانی کند؛ خداوند چگونگی شهادت امام حسین(علیه السلام) را به او وحی فرمود، دل ابراهیم به درد آمد و برای مصائب جان سوز امام حسین(علیه السلام) عزاداری و گریه نمود.[3]

[1].محمد باقر، مجلسی، بحار الانوار، ج44، ص245.
[2].همان، ص231(به طور تلخیص )
[3].محمد بن بابویه، صدوق، عیون اخبار الرضا(علیه السلام)،ج1، بی جا، نشر جهان، 1378ق، ص 209.

 ريان بن شبيب گويد روز اول ماه محرم خدمت حضرت رضا رسيدم بمن فرمود:

اى پسر شبيب روزه ‏اى؟

گفتم :نه .

فرمود :اين روزيست كه زكريا بدرگاه پروردگارش دعا كرد و گفت

پروردگارا بمن ببخش از پيش خود نژاد پاكى زيرا تو شنواى دعائى خدا برايش اجابت كرد و بفرشتگان دستور داد ندا كردند زكريا را كه در محراب ايستاده بود كه خدا تو را بيحيى بشارت ميدهد هر كه اين روز را روزه بدارد و سپس دعا بدرگاه خدا كند خدا مستجاب كند چنان كه براى زكريا مستجاب كرد .

سپس گفت: اى پسر شبيب !به راستى محرم همان ماهى است كه اهل جاهليت در زمان گذشته ظلم‏ و قتال را بخاطر احترامش در آن حرام مى‏دانستند و اين امت حرمت اين ماه را نگه نداشتند و نه حرمت پيغمبرش را در اين ماه ذريه او را كشتند و زنانش را اسير كردند و بنه ‏اش را غارت كردند خدا هرگز اين گناه آنها را نيامرزد.

 اى پسر شبيب! اگر براى چيزى گريه خواهى كرد براى حسين (ع) گريه كن كه چون گوسفند سرش را بريدند و هجده كس از خاندانش با او كشته شد كه روى زمين مانندى نداشتند و آسمانهاى هفت‏گانه و زمين براى كشتن او گريستند و چهار هزار فرشته براى ياريش بزمين آمدند و ديدند كشته شده و بر سر قبرش ژوليده و خاك آلود باشند تا قائم (ع) ظهور كند و ياريش كند و شعار آنها يا لثارات الحسين است .

اى پسر شبيب! پدرم از پدرش از جدش برايم باز گفت كه چون جدم حسين (ع) كشته شد آسمان خون و خاك سرخ باريد اى پسر شبيب اگر بر حسين گريه كنى تا اشکت بر گونه ‏هايت روان شود ،خدا هر گناهى كردى از خرد و درشت و كم و بيش بيامرزد.

 اى پسر شبيب! اگر خواهى خدا را بر خورى و گناهى نداشته باشى حسين را زيارت كن اى پسر شبيب اگر خواهى در غرفه‏ هاى ساخته بهشت با پيغمبر ساكن شوى بر قاتلان حسين لعن كن .

اى پسر شبيب ! اگر خواهى ثواب شهيدان با حسين را دريابى، هر وقت بيادش افتادى، بگو كاش با آنها بودم و بفوز عظيمى مى‏رسيدم .

اى پسر شبيب !اگر خواهى با ما در درجات بلند بهشت باشى ،براى حزن ما محزون باش و و براى شادى ما شاد باش و ملازم ولايت ما باش و اگر مردى سنگى را دوست دارد با آن‏ خدا روز قيامت محشورش كند.

                      دیده شده در کتاب  امالى شيخ صدوق-ترجمه كمره ‏اى، متن، ص: 131

 عمه سادات سلام علیک

روح مناجات سلام علیک

سلام بانو

 بانو زینب ام ،وقتی به شما فکر می کنم  مبهوت می مانم .

نمی دانم کدام سختی و یا مشکل در زندگی شما درد آور تر بوده است … 

از دست دادن جد بزرگوارتان ،

شهادت مادر،

قتل پدر

یا جفاکاری های بنی امیه با داداش حسن ؟؟

نمی دانم دیدن کدام منظره برای شما سخت تر بود…..دیدن تشت پر خون سینه حسن یا سربریده داداش حسین،دستان به نا حق بریده شده داداش عباس یا دستان از کفن بیرون آمده مادر (برای در آغوش گرفتن بچه ها)…..دیدن چشمان پر از اشک رقیه یا چشمان پر از خون عباس،دیدن فرق شکافته بابا یا فرق شکافته علی اکبر….؟

قطعه قطعه شدن جسم مبارک و عزیز حسین یا پرپر شدن پسرهایتان!

بانو ……..بانو ………دلتنگ از مشکلات و رنج های زندگی خودم بودم و می خواستم از آن ها برایت بگویم و بنویسم …گله کنم از دعاهای به استجابت نرسیده ام …… از سرگردانی وبلا تکلیفی خودم و هزار هزار تا درد و مشکل دیگر…

اصلا عزم جزمم برای نوشتن نامه هم همین مساله بود ………….

اما حالا دیگه تمایلی به این گله و گله گذاری ندارم ……. فقط دلم کربلا می خواد… دلم بین الحرمین را می خواد … دلم هواییه کوی حسین شده ،دلم دیدن قتلگاه را می خواد.. دلم نجف می خواد … کاظمین می خواد…دلم ابوالفضل را می خواد…دلم حسین را می خواد.

بانو …. بانو …. بانو ….دلم شما را می خواد… دلم می خواد سرم را بذارم روی ضریح زیباتون وهای های گریه کنم …. دلم می خواد باشما برای حسین که نه برای بشریت گریه کنیم ……دلم می خواد باهم گریه کنیم … میدونم توقع زیادیه  اما امیدمن به شما بیشتر از حتی توقعاتم هست……

دلم می خواد خواهرانه به سوگ داداش بنشینیم و عزاداری کنیم

این روزها دلم بدجوری شما را می خواد …بانو

نظر مقام معظم رهبری در خصوص عدم شرکت زنان در دسته‌جات عزاداری چیست؟ لطفا نظر مبارک ایشان را تبیین فرمایید. چرا که در ایام شهادت ائمه بسیاری از هیئات مذهبی اقدام به راه‌اندازی دسته‌جات مذهبی می‌نمایند و زنان نیز پشت سر مردان حضور دارند. آیا این حضور زنان در پشت سر مردان در دسته‌جات اشکال دارد؟
اولا اگر مصداق اختلاط محرم و نامحرم باشد حرام است و حدودی برای این مسئله مشخص شده است و همین جا توصیه میکنیم در هیئت‌ها و در مجالس عزا، همه جا باید این رعایت شود و خانم‌ها حجاب‌شان را مراعات کنند و همه نگاه‌شان را نگه دارند؛ نگاه به نامحرم. اما در خصوص اینکه خانم‌ها هم دنبال دسته عزا راه بیافتند و دسته عزاداری راه بیاندازند گفتند این شایسته نیست که خانم‌ها دسته عزاداری داشته باشند؛ حتی دنبال دسته‌های عزاداری راه بیافتند. شیوه عزاداری از قدیم‌الایام مرسوم بوده و خانم‌ها هم در مجلس عزا شرکت می‌کردند با مراعات حدود شرعی و حجاب و عفاف..

برگرفته از سایتhttp://farsi.khamenei.ir

أَلسَّلامُ عَلى ادَمَ صِفْوَةِ اللهِ مِنْ خَلیقَتِهِ ،

سلام بر  آدم  یارِ مخلص  خدا  از  بینِ  آفریدگانش ، 

أَلسَّلامُ عَلى شَیْث وَلِىِّ اللهِ وَ خِیَرَتِهِ ،

درود  بر  شیث  ولىّ خدا  و بهترینِ  بندگانش ، 

أَلسَّلامُ عَلى إِدْریسَ الْقــآئِمِ للهِِ بِحُـجَّتِهِ ،

سلام  بر  ادریس  که  براى خدا حجّتِ  او را  بپا داشت ،

ادامه »

 امام صادق(علیه السلام) درباره ی ارزش گریستن بر سید الشهدا (علیه السلام) فرموده است:

« هیچ دیده و هیچ اشکی در پیشگاه خداوند دوست داشتنی تر از دیده ای که بر حسین (علیه السلام) بگرید و اشکی که بر او ریخته شود نیست و هر گریه کننده که بر حسین بگرید حرمت فاطمه (س) را پاس می دارد و او را از آن کار خشنود می­کند و احترام رسول خدا را پاس می دارد و حق ما را ادا می کند و هیچ بنده ای محشور نمی شود مگر آنکه دیدگانش از ترس و بیم گریان است، مگر گریه کنندگان بر جد بزرگوارم حسین (علیه السلام) که آنان محشور می شوند در حالی که دیدگانشان روشن است و مژده به ایشان می رسد و شادمانی بر چهره ایشان آشکار است.[1]

برگرفته از کتاب
[1] -الموسوی الجزایری، السیدهاشم، آثار و برکات امام حسین (علیه السلام) در دنیا، مترجم: دکتر محمود مهدوی دامغانی، تهران کتاب نیستان، چاپ سوم(1387)، ص 173.

اهل بیت (علیهم السلام) دوست داشتند یاد سید الشهداء و مجالس ذکر مصیبتش جاودانه و ابدی شود و نسل آینده هم آن را حفظ و بازگو کنند. چون آنها صیانت و نشاط دین را در این می دیدند که مردم، آن مصیبت بزرگ را فراموش نکنند، همواره یاد آور آن باشند، و از گریه کردن برای امام حسین کوتاهی نورزند،

ائمه هدی (علیهم السلام) سهم گریه به سید الشهدا را در حفظ اسلام آن قدر به سزا و زیاد می دانستند  که در این میان به تباکی هم اشاره فرمود و اجر فراوانی برآن مترتب می دانند .

تباکی به گریه وانمود کردن است؛ یعنی زمانی که اشک کسی هنگام شنیدن مصائب سیدالشهداء جاری نمی شودو نمی تواند گریه کند، خود را شبیه گریه کنان در آورد و حالات آنان را به خود بگیرد. تباکی برای کسانی  است که بر اثر شنیدن مصائب سیدالشهدا متأثر می شوند اما به  دلایلی، اشک چشمشان جاری نمی شود و تأثیر تصور ناراحتی و حوادثی که بر محبوب وارد می شود موجب می گردد که در محبّ، نسبت به دشمنان حالت  تعزیت به وجود بیاید.[1]

برگرفته از کتاب
[1] - مقّرم، عبدالرزاق، مقتل مقرم، انتشارات قم، نصایح، چاپ دوم(1387) ص 188-187.

بایدها و نباید های عزاداری

یکی از بزرگترین نعمت ها، نعمت خاطره و یاد حسین بن علی (علیه السلام)  یعنی نعمت مجالس عزا، نعمت محرم و عاشورا برای جامعه شیعی است. این مجالس و محافل عزت در هر کجای عالم که باشد گوشه ای از حرم حسین (علیه السلام) و دیدگاه نظر او و محفل حضور ما در عمدیده او و جد بزرگوار و پدر و برادر و فرزندان معصوم اوست[1].

در این مجالس و به طور کلی در عزای حسین چه در ماه محرم و چه ماه های دیگر باید نکته های بسیاری مراعات شود تا واقعاً این گونه عزادار یها محبوب امام حسین و مادرایشان شود. اول از همه حادثه ی عاشورا را از پیرایه های مضر خالی کنیم پیرایه های دروغ و نقل های خلاف در شرح واقعه جگر سوز کربلا دیده می شودکه همه وظیفه داریم آداب و مراسمی که مربوط به دین می شود را از پیرایه سلیقه ای خالص ساخته و بهانه به دست دشمن ندهیم.[2]

نحوه ی برگزاری عزاداری ها اعم از زنجیز زنی و سینه زنی باید به طور یباشد که هیچ گونه آسیبی به بدن نرسد. چون آزار نفس و اذیت کردن بدن که همان زدن به سر وسینه و قمه زدن و زنجیر کردن و خراشیدن حرام بوده و این مورد عقلاً و نقداً ثابت شده است.[3]

گونه دیگری از عزادای به نمایش در آوردن مصائب امام حسین و یارانش در کربلا است که از آن به تعزیه خوانی تعبیر می شود. تعزیه خوانی به دلیل اینکه صحنه های از واقعه ی عاشورا را در ذهن بیننده مجسم می کند می تواند یکی از تأثیر گذارترین انواع عزاداری باشد. این گونه عزاداری ها اگر مشتمل بر استعمال آلات لهو و لعن نباشد و غنا و دروغ نخوانند و مرد لباس مختص به زن را نپوشد و مستلزم وهن مذهب و هتک امام و یاران اهل بیت آن حضرت نباشد اشکالی ندارد.[4]

———————————————-

[1] -شاهرودی، سیدعلی رضا، جلوه های عزاداری در تعالیم اهل بیت، قم، دلیل ما(1388)ص 143.
[2] -سمنانی، حسن و حسین، آداب عزاداری شهیدان کربلا؛ تهران، راه نیکان، (1385، ص 111.
[3] -عزاداری باید ها و نبایدها، به کوشش مرکز مطالعات راهبردی خیمه، تهران، انتشارات خیمه، چاپ اول، 1388، ص 31.
[4] -لنکرانی، فاضل، جلوه های عاشورا، چاپ اول، قم، انتشارات امیر العلم، ص 108.

 أَلا إِنَّ أَوْلِیائَهُمُ الْمُؤْمِنونَ الَّذینَ وَصَفَهُمُ الله عَزَّوَجَلَّ فَقالَ: (الَّذینَ آمَنُوا وَلَمْ یَلْبِسُوا إیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدونَ).

(أَلا إِنَّ أَوْلِیائَهُمُ الَّذینَ آمَنُوا وَلَمْ یَرْتابوا).

أَلا إِنَّ أَوْلِیائَهُمُ الَّذینَ یدْخُلونَ الْجَنَّةَ بِسَلامٍ آمِنینَ، تَتَلَقّاهُمُ الْمَلائِکَةُ بِالتَّسْلیمِ یَقُولونَ: سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلوها خالِدینَ…….

دوستان اهل بیت و عاقبت آنان

بدانيد كه دوستان ايشان(اهل بيت)كساني اند كه خداوند در كتابش آنان را ياد كرده و فرموده است:«لا تجد قوما يؤمنون بالله و اليوم الآخر يوادون من حاد الله و رسوله و لو كانوا آبائهم او ابنائهم او إخوانهم او عشيرتهم،اولئك كتب في قلوبهم الايمان…»

،«نمي يابي قومي را كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده باشند،و در عين حال با كساني كه با خدا و رسولش ضديت دارند روي دوستي داشته باشند،اگر چه پدرانشان يا فرزندانشان يا برادرانشان يا فاميلشان باشند.آنان اند كه ايمان در قلوبشان نوشته شده است…»
بدانيد كه دوستان ايشان(اهل بيت)كساني اند كه خداوند عز و جل آنان را توصيف كرده و فرموده است:«الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئك لهم الأمن و هم مهتدون»

«كساني كه ايمان آورده اند و ايمانشان را با ظلم نپوشانده اند،آنان اند كه بر ايشان امان است و آنان هدايت يافتگان اند».
بدانيد كه دوستان ايشان كساني اند كه ايمان آورده اند و به شك نيفتاده اند.

بدانيد كه دوستان ايشان كساني اند كه با سلامتي و در حال امن وارد بهشت مي شوند و ملائكه با سلام به ملاقات آنان مي آيند و مي گويند:«سلام بر شما پاكيزه شديد،پس براي هميشه داخل بهشت شويد».

بدانيد كه دوستان ايشان كساني هستند كه بهشت براي آنان است و در آن بدون حساب روزي داده مي شوند.

دشمنان اهل بیت و عاقبت آنان

بدانيد كه دشمنان ايشان (اهل بيت) كساني اند كه به شعله هاي آتش وارد مي شوند،بدانيد كه دشمنان ايشان كساني اند كه از جهنم در حالي كه مي جوشد صداي وحشتناكي مي شوند و شعله كشيدن آنرا مي بينند.
بدانيد كه دشمنان ايشان كساني اند كه خداوند درباره آنان فرموده است«كلما دخلت امة لعنت اختها…»تا آخر آيه،«هر گروهي كه داخل(جهنم)مي شود همتاي خود را لعنت مي كند…».

بدانيد كه دشمنان ايشان كساني اند كه خداوند عز و جل مي فرمايد:

«كلما القي فيها فوج سألهم خزنتها الم يأتكم نذير،قالوا بلي قد جاءنا نذير فكذبنا و قلنا ما نزل الله من شيي ء،ان انتم الا في ضلال كبير… فسحقا لأصحاب السعير»،

«هر گاه گروهي(از ايشان)را در جهنم مي اندازند خزانه داران دوزخ از ايشان مي پرسند:آيا ترساننده اي براي شما نيامد؟مي گويند:بلي،براي ما نذير و ترساننده آمد ولي ما او را تكذيب كرديم و گفتيم:خداوند هيچ چيز نازل نكرده است،و شما در گمراهي بزرگ هستيد…پس دور باشند اصحاب آتش».

بدانيد كه دوستان ايشان(اهل بيت)كساني هستند كه در پنهاني از پروردگارشان مي ترسند و براي آ نان مغفرت و اجر بزرگ است.

اي مردم،چقدر فاصله است بين شعله هاي آتش و بين اجر بزرگ!

اي مردم،دشمن ما كسي است كه خداوند او را مذمت و لعنت نموده،و دوست ما آن كسي است كه خداوند او را مدح نموده و دوستش بدارد.

برگرفته از کتاب اشراق غدیر نوشته محمد علی انصاری

پیروان غدیر و همیاری با برادران دینی
 وعن الامام الباقرعلیه السلام - لبعض اصحابه لمّا ذکر عنده کثرة الشیعة: - «هل یعطف الغنیّ علی الفقیر؟ ویتجاوز المحسن عن المسیی‌ء؟ ویتواسون؟ قلت: لا، قال: لیس هؤلاء الشیعة، الشیعة من یفعل هکذا»

شخصی خدمت امام باقرعلیه السلام از کثرت و فراوانی شیعه سخن به میان آورد، حضرت به او فرمود: «آیا غنی آن‌ها بر فقیر عطوفت دارد؟ آیا نیکوکار از گنه‌کار می‌گذرد؟ و آیا نسبت به یکدیگر مواسات و برابری و برادری دارند؟ راوی می‌گوید: عرض کردم: خیر. حضرت فرمود: اینان شیعه به حساب نمی‌آیند، شیعه کسی است که چنین کند».

- عن محمد بن عجلان قال: «کنت عند ابی عبداللَّه فدخل رجل فسلّم، فسأله کیف من خلّفت من اخوانک؟ قال: فأحسن الثناء وزکّی وأطری. فقال له: کیف عیادة أغنیائهم علی فقرائهم؟ فقال: قلیلة، قال: فکیف صلة أغنیائهم لفقرائهم؟ قال: قلیلة، قال: وکیف مشاهدة لفقرائهم فی ذات أیدیهم؟ فقال: انّک لتذکر اخلاقاً قلّ ما هی فیمن عندنا، قال: فقال: فکیف تزعم هؤلاء انّهم شیعة»؛

محمّد بن عجلان می‌گوید: «خدمت امام صادق‌علیه السلام بودم که شخصی وارد شد و سلام کرد. حضرت از او پرسید: برادران تو چگونه‌اند؟ او شروع به ستایش و تعریف از آنان نمود. حضرت به او فرمود: چگونه است عیادت اغنیا از فقرا؟ او در جواب گفت: کم است. حضرت فرمود: چگونه است مشاهده اغنیا نسبت به فقرا؟ عرض کردم: کم است.

حضرت فرمود: چگونه است بخشش اغنیا نسبت به فقرائشان نسبت به آنچه که در دست دارند؟ او در جواب عرض کرد: شما از اخلاقی سؤال می‌نمایید که کمتر در میان مردم ما وجود دارد.

حضرت فرمود: پس تو چگونه گمان می‌کنی که آن‌ها شیعه اند».

برگرفته از کتاب غدیر دربیان صاحب غدیر نوشته علی اصغر رضوانی